Rolnictwo jest branżą, której istotę sprawnego funkcjonowania i ogromu znaczenia dla gospodarki, nie sposób wycenić. Jest to jedyna branża, której sukcesy są tak mocno zależne od kaprysów natury i która bezwzględnie pochłania niebagatelnie wysokie koszty utrzymania i eksploatacji. Dlatego też sukcesywnie wprowadza się coraz to nowsze technologie, mające za zadanie usprawnić pracę rolników i redukować wysokie koszty. Jedną z takich zbawiennych technologii dla gospodarstwa rolnego okazuje się być inwestycja w panele fotowoltaiczne, pozwalająca na pozyskiwanie energii elektrycznej ze Słońca. Jakie korzyści z fotowoltaiki może czerpać gospodarstwo rolne? Jakie udogodnienia ekonomiczne przewidziało dla nich państwo z tego tytułu? Jedno jest pewne — rolnicy mają w czym wybierać.
Dlaczego instalacja fotowoltaiczna tak bardzo opłaca się rolnikom?
Jak już zostało wyżej wspomniane, utrzymanie gospodarstwa rolnego jest bardzo kosztowne. Pochłania ono nie tylko mnóstwo pracy, ale również surowców takich jak woda czy też większe zużycie prądu — szacuje się bowiem, że wydatki z tytułu energii elektrycznej niejednokrotnie stanowią nawet ponad 20% wszystkich kosztów działalności rolniczej, zwłaszcza tej technologicznie zaawansowanej. Z racji ciągle rosnących cen prądu rachunki za energię elektryczną również będą rosnąć i niektóre gospodarstwa mogą nie poradzić sobie z tym finansowym ciężarem. Montaż paneli fotowoltaicznych to nie tylko doskonała niezależność energetyczna od sieci dystrybucyjnej, ale i własna niezależna produkcja energii elektrycznej prosto ze Słońca.
Wyprodukowanie za pomocą paneli słonecznych nadwyżek energii, nie jest w 100% opłacalne. Kiedy nie zostanie wykorzystane od razu, trafia do sieci energetycznej, z której będzie je można później odebrać w 80%.
Instalacja fotowoltaiczna — korzyści
Dodatkową korzyścią dla gospodarstw rolnych dzięki inwestycji w instalacje fotowoltaiczne, jest możliwość opłacalnego wykorzystania wszelkich posiadanych przez siebie nieużytków rolnych. Panele fotowoltaiczne można standardowo umieścić na budynkach gospodarczych, lub na nieużytkach rolnych.
Zainstalowane tam panele fotowoltaiczne zapewnią zysk z posiadanych terenów — w końcu fundamentem rentownego rolnictwa jest odpowiednie wykorzystanie każdego skrawka ziemi. Rolnicy jednak muszą mieć na uwadze, że budowane przez nich farmy fotowoltaiczne nie mogą powstać na gruncie o klasie lepszej niż IV.
Oprócz sporych oszczędności na rachunkach za energię elektryczną w gospodarstwach rolnych rolnicy mogą również liczyć na oszczędności w przypadku podatku rolnego z tytułu przewidzianej dla nich ulgi inwestycyjnej. Dla tych, których nie stać na całościowe pokrycie kosztów montażu paneli fotowoltaicznych, utworzono specjalne programy oferujące bezzwrotne dotacje, dofinansowanie z zastosowaniem kosztów kwalifikowanych lub niskooprocentowanych kredytów. Do dyspozycji rolników są również specjalne oferty leasingów — leasingi są często wybieraną opcją finansowania ze względu na proste procedury formalne, natychmiastowo odczuwalne zyski oraz możliwość ujęcia rat leasingowych w kosztach działalności.
Fotowoltaiki dla rolników
Rolnik prosumentem? To pytanie pojawia się bardzo często i ku uciesze wielu zainteresowanych, rolnik może być prosumentem, o ile spełni następujące warunki:
- umowę na przesył oraz dostarczanie energii elektrycznej podpisał z tym samym operatorem sieci energetycznej,
- może wykazać, że produkcja energii z instalacji przeznaczona jest wyłącznie na potrzeby własne,
- moc instalacji nie przekracza 50 kWp.
Trzeba nadmienić, że rolnik nie może być prosumentem, jeżeli zamierza sprzedawać wyprodukowane nadwyżki energii elektrycznej.
Ulga inwestycyjna dla gospodarstw rolnych
Fotowoltaika dla rolnika — z jakiej ulgi inwestycyjnej może skorzystać rolnik
Możliwość obniżenia płaconych podatków dla każdego stanowi korzyść samą w sobie. Grono rolników inwestujących w system fotowoltaiczny, może liczyć na sporą obniżkę podatku rolnego, ponieważ aż 25% nakładów finansowych poniesionych z tytułu budowy instalacji fotowoltaicznej można odpisać od podatku rolnego w ramach ulgi inwestycyjnej. Przykładowo, gdy gospodarstwo rolne zainwestuje w zakup fotowoltaiki 200 tys. złotych, będzie mogło sobie odpisać od podatku rolnego 25% z tej wartości, czyli aż 50 tys. złotych zyskuje na podatku rolnym. Warunkiem jest, by nakłady te były udokumentowane rachunkami. Ponadto instalacja fotowoltaiczna musi być zrealizowana ze środków własnych lub kredytu bankowego oraz być zlokalizowana na terenie gminy, w której konkretne grunty są opodatkowane. Taką inwestycję w panele fotowoltaiczne z zachowaniem powyższych warunków, można odliczać od podatku rolnego przez 15 kolejnych lat.
Dotacje na instalację fotowoltaiczną dla rolników
Dotacje na instalację fotowoltaiczną dla rolników to najpopularniejsza forma pozyskania środków na realizację instalacji fotowoltaicznej do wykorzystania na rzecz gospodarstwa rolnego. Dofinansowania na panele fotowoltaiczne w tej formie udzielają głównie:
- Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, dysponujące środkami programu Czyste Powietrze oraz programu AgroEnergia,
- Regionalne programy samorządowe,
- Wojewódzkie Programy Rozwoju Obszarów Wiejskich.
Fotowoltaika dla rolnika — Program AgroEnergia — istotne założenia
Programem, który adresowany jest stricte do rolników, jest właśnie AgroEnergia. Za jego pośrednictwem rolnicy mogą starać się o wsparcie finansowe na instalacje fotowoltaiczne w formie dotacji lub pożyczki z NFOŚiGW. Oprócz dotacji na instalacje fotowoltaiczne środki można przeznaczyć również na przydomowe mikroinstalacje fotowoltaiczne, wiatrowe i hybrydowe od 10 do 50 kW, pompy ciepła i magazyny energii, biogazownie rolnicze i elektrownie wodne o mocy do 500 kW. W ramach programu AgroEnergia przeznaczono budżet w wysokości aż 200 milionów złotych. Celem tego programu dofinansowującego jest finansowe wsparcie inwestycji w Odnawialne Źródła Energii, co ma pośredniczyć w zminimalizowaniu szkodliwego wpływu rolniczej działalności na środowisko naturalne. Pomoc ta ma wpłynąć na niezależność energetyczną oraz polepszenie jakości powietrza i poprawę efektywności energetycznej gospodarstw rolnych. Dofinansowanie wypłacane jest po zakończeniu inwestycji dlatego, aby mieć możliwość skorzystania z dofinansowania, po środku należy samemu opłacić najpierw montaż instalacji.
Jak skorzystać z dotacji na fotowoltaikę dla rolników?
Program adresowany jest do rolników indywidualnych, których uważa się za osoby fizyczne, będące właścicielami bądź dzierżawcą nieruchomości rolnych, użytkownikami wieczystymi, posiadaczami użytków rolnych, gdzie użytki rolne zmieszczą się w limicie 300 ha.
Rolnik musi prowadzić gospodarstwo osobiście i mieszkać co najmniej 5 lat przed złożeniem wniosku, w gminie, na której obszarze zlokalizowana jest jedna z nieruchomości wliczająca się w całościową powierzchnię gospodarstwa.
Dodatkowo o pomoc finansową mogą ubiegać się osoby prawne, czyli właściciele lub dzierżawcy nieruchomości rolnych, których łączna powierzchnia użytków rolnych zawiera się pomiędzy 1 ha a 300 ha i co najmniej rok przed złożeniem wniosku o udzielenie dofinansowania prowadzą działalność rolniczą lub działalność gospodarczą w zakresie usług rolniczych. Ważne, aby główny przedmiot działalności przedsiębiorstwa stanowił jeden z kodów, taki jak:
- PKD 01.61.Z — Działalność usługowa wspomagająca produkcję roślinną
- PKD 01.62.Z* — Działalność usługowa wspomagająca chów i hodowlę zwierząt gospodarskich (*oprócz schronisk dla zwierząt gospodarskich i podkuwania koni)
Dofinansowanie z programu dotyczy szerokiego spektrum możliwości pozyskiwania energii za pomocą odnawialnych źródeł energii natomiast konkretnie w interesującym nas przypadku instalacji fotowoltaicznych, ich moc musi wynieść od 50 kWp do 1MWp, aby móc zakwalifikować się do programu.
Budżet programu, forma finansowania instalacji fotowoltaicznej oraz składanie wniosków
Całkowity budżet w pierwszej edycji nowego programu dofinansowań paneli fotowoltaicznych dla rolników ma oscylować w granicach 200 milionów złotych, z czego 120 milionów złotych zostanie przeznaczone na zwrotną formę dofinansowania, czyli niskooprocentowane pożyczki na panele fotowoltaiczne lub pompę ciepła, a pozostałe 80 milionów złotych zostanie rozdysponowane jako dotacje. Maksymalna wartość dofinansowania instalacji paneli fotowoltaicznych dla rolników w przypadku dotacji może sfinansować do 40% kosztów kwalifikowanych, jednak nie więcej niż 800 tys. złotych. Natomiast dzięki pożyczce pokryjemy nawet 100% kosztów kwalifikowanych instalacji fotowoltaicznych, a jej limit wynosi od 100 tys. złotych do 2 milionów.
Pożyczka zostanie oprocentowana na poziomie WIBOR 3M z dodatkowymi 50 punktami bazowymi (jednak nie może to być mniej niż 2% w skali roku). Okres finansowania nie przekroczy 15 lat, a pożyczka nie będzie podlegała opcji umorzenia. Przy podpisaniu umów o wsparcie finansowe najpóźniej do roku 2023, w 2025 roku wnioskodawcy otrzymają przyznane środki.
Nabór wniosków rozpoczyna się w drugiej połowy III kwartału 2020 roku w wersji elektronicznej za pośrednictwem Generatora Wniosków o Dofinansowanie na stronie NFOŚiGW, a także za pośrednictwem poczty na adres do doręczeń:
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
ul. Konstruktorska 3A
02-673 Warszawa
+ dopisek „Agroenergia”